Kilka tygodni temu uczestniczyliśmy w Sympozjum Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii - Stowarzyszenie reprezentowały Marta Górna - Przewodnicząca Zarządu oraz Anna Wilińska-Zelek - współpracująca ze Stowarzyszeniem prawniczka.
Głównym tematem opisywanego wydarzenia była „Przedwczesna niewydolność jajników” (POI). Temat ten zdecydowanie dominował w przedstawianych prelekcjach (wykłady wprowadzały do problematyki rezerwy jajnikowej i rozwoju oocytów, omówiono zagadnienia etyczne, jak i zwrócono uwagę na palące aspekty POI). Pojawiły się jednak również zagadnienia związane z procesem leczenia, które miały charakter uniwersalny (czego potwierdzeniem była m.in sesja 6 związana z opisaniem postępów w leczeniu niepłodności).
Bardzo dziękujemy Polskiemu Towarzystwu Medycyny Rozrodu i Embriologii za zaproszenie - to istotne, by reprezentanci pacjentów mogli również uczestniczyć w debacie nt. kluczowych problemów leczenia niepłodności.
Szczególnie zainteresowała nas kwestia efektywności stosowanych procedur dodatkowych, które proponowane są pacjentom poddawanym leczeniu metodą pozaustrojową.
W trakcie panelu „Embriologia – nowe wyzwania i możliwości” dr Marta Sikora-Polaczek omówiła zaobserwowane procedury embriologiczne w ośrodkach leczenia w kontekście procedur HFEA (Human Fertilisation and Embryology Authority) oraz uwzględniające wyniki bazy Cochrane.
HFEA stosuje system sygnalizacji świetlnej, by zwrócić uwagę czy dana procedura powinna mieć charakter rutynowy czy eksperymentalny (wyróżnia światło zielone, żółte, czerwone zobacz np.: https://www.hfea.gov.uk/treatments/explore-all-treatments/treatment-add-ons/). W trakcie wykładu omówiono procedury dodatkowe. Poniżej wyniki badań zaprezentowano w sposób hasłowy;
IMSI uznawane jest za procedurę prawdopodobnie nieefektywną wg HFEA (czerwone światło), Cochrane również uznaje procedurę na najprawdopodobniej nieefektywną,
- PICSI uznawane jest za nieudowodnioną, być może nieefektywną (czerwone światło),
- Hodowla wewnątrzmaciczna – światło czerwone (ze względu na niedostateczną ilość badań oraz fakt, że nie macica, a jajowód jest miejscem, gdzie zarodek w tym czasie przebywa podczas ciąży spontanicznej),
- AH assisted hatching – nacięcie otoczki zarodka; czerwone światło, brak wystarczającej liczby badań, które pozwoliłoby ocenić tę technikę,
- PGT-A (PGS - preimplantation genetic screening) wg HFEA w 3 dniu czerwone światło w 5 dniu żółte światło, choć powoływane badania powinny być zaktualizowane,
- aktywacja (jonosfory) otrzymało światło żółte,
- Time lapse otrzymało również światło żółte,
- EG (embryo - glue) – światło żółte, uznawane za efektywne wg Cochrane,
- Freeze all (mrożenie wszystkich zarodków w cyklu i transferowanie w kolejnych cyklach) – żółte światło z uwagi na niedostateczną ilość przeprowadzonych badań,
- Zeta sperm selection – w zakresie tej techniki wykonano pojedyncze badania, brak dowodów na skuteczność metody
Żadna z powyżej procedur dodatkowych nie dostała zielonego światła, więc nie powinny być stosowane rutynowo w podmiotach leczących niepłodność.
…
Dr Katarzyna Kozioł zachęciła do dyskusji na temat zaleceń europejskich i czy możliwe jest ich przeniesienie na warunki polskie z korzyścią dla pacjentów. Pojawiło się pytanie o możliwość sformułowanie rekomendacji, które pozwoliłoby na realizację toku leczenia bez nadmiernego obciążania pacjentów.
Prezentacja opierała się o przeprowadzoną analizę wyników uzyskanych w związku z wysłanymi do poszczególnych ośrodków ankietami. Z 67 laboratoriów tylko 17 udzieliło informacji zwrotnej, stąd poniższe % odwołują się do uzyskanej ilości ankiet (67=100%).
Według ESHRE w przypadku 150 cykli rocznie powinno pracować min. 2 embriologów. PTMiRE rozważyło czy możliwe jest wprowadzenie standardów w zakresie ilości zatrudnionych embriologów i wprowadzenie odpowiednich rekomendacji przez PTMRiE. Pojawiło się również pytanie o standardy i stosowanie procedur o nieudowodnionej skuteczności przez wiele polskich klinik:
- obniżony poziom tlenu przy mrożenie zarodków (zdecydowana większość laboratoriów technikę tę stosuje, ale nie wszystkie),
- dodatek kwasu hialurynowego do ET stosuje 82% ośrodków
- transfer pod kontrolą USG przeprowadza 94% ośrodków
- PICSI, Sperm slow (HA-CSI) – stosowało 4 z 17 laboratoriów
- AH (assisted hatching) – stosowało 13 z 17 laboratoriów
Mamy nadzieję, że ta dyskusja doprowadzi nas do upowszechnienia tej wiedzy i stworzenia standardów stosowania dodatkowych procedur medycznych podczas leczenia metoda pozaustrojową.